Çernobil Nükleer Santrali'nde patlama... Ukrayna: Rusya, İHA saldırısı düzenledi

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rus ordusunun, Çernobil Nükleer Santrali'nin yıkılan 4'üncü reaktöründen çıkan radyasyondan "dünyayı koruyan sığınağa" insansız hava aracıyla (İHA) saldırı düzenlediğini bildirdi.

Zelenskiy, Telegram hesabından yaptığı yazılı açıklamada, Rus ordusunun, Ukrayna'daki Çernobil Nükleer Santrali'nde yıkılan 4'üncü reaktörü koruyan yapıya saldırı düzenlediğini belirtti.

Zelenskiy, "Güçlü patlayıcı başlıklı bir Rus saldırı İHA'sı, bu gece Çernobil Nükleer Santrali'nin yıkılan 4'üncü güç ünitesinden gelen radyasyondan dünyayı koruyan sığınağı vurdu." ifadesini kullandı.

Sığınağı Amerikalı, Avrupalı ve diğer ülkelerle inşa ettiklerini belirten Zelenskiy, "Dünyada bu tür tesislere saldırabilen, nükleer santrallerin (bulunduğu) topraklarını işgal edebilen ve sonuçlarını düşünmeden çatışmalara girebilen tek devlet bugün Rusya'dır. Bu, tüm dünyaya yönelik bir terör tehdididir." değerlendirmesinde bulundu.

Zelenkiy, saldırı düzenlenen alanda yangının çıktığını, şimdilik bölgede radyasyonun yükselmediğini kaydederek "İlk tahminlere göre sığınakta büyük hasar meydana geldi." bilgini paylaştı.

Rusya'nın, Ukrayna'ya yönelik her gece benzer saldırılar düzenlemeye devam ettiğini belirten Zelenskiy, "Bu da (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin'in kesinlikle müzakerelere hazırlanmadığı anlamına geliyor." görüşünü paylaştı.

UAEA: TEYAKKUZDAYIZ, REHAVETE YER YOK

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) patlamayı sosyal medyadan yaptığı açıklamada duyurdu.

Açıklamada patlamanın dördüncü reaktörünün kalıntılarının bulunduğu çelik kalkanda meydana geldiği belirtildi.

UAEA, santraldeki ekibin patlama sesi duyduğunu ve patlamanın yangına yol açtığını söyledi.

Sosyal medya paylaşımında UAEA ekibine bir İHA'nın çelik kalkanın çatısına vurduğunun bildirildiği söylendi ve şu ifadelere yer verildi:

"An itibarıyla Yeni Güvenli Kalkan'ın iç kısmında hasar olduğuna dair ibare yok. İçeride ve dışarıdaki radyasyon seviyeleri normal ve istikrarlı. Zayiat yok. IAEA durumu takip etmeyi sürdürecek."

UAEA Genel Direktörü Rafaetl Mariano Grossi, patlamının ardından ajansın teyakkuzda olduğunu söyledi ve "Rehavete yer yok" uyarısında bulundu.

ÇERNOBİL'DE 39 YIL ÖNCEKİ NÜKLEER FACİA

Ukrayna'nın başkenti Kiev'e yaklaşık 110 kilometre uzaklıktaki Çernobil Nükleer Santrali'nde 26 Nisan 1986'da 4'üncü reaktörde meydana gelen patlama nedeniyle nükleer facia yaşanmıştı.

Pripyat şehri yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali'nin dördüncü reaktöründe 26 Nisan 1986'da yaşanan patlama sonucu çevreye, 1945'te Hiroşima'ya atılan atom bombasının 50 katına eşit miktarda radyasyon yayıldı.

Patlamanın ardından radyoaktif madde yüklü bulutlar Türkiye dahil birçok ülkeyi etkiledi.

Çernobil nükleer faciası bazı bağımsız araştırmalara göre yaklaşık 200 bin kişinin doğrudan ya da dolaylı olarak ölümüne sebep oldu.

Radyoaktif kirliliğin bulunduğu bölgede uzun süre tarım yasak ve yeni yapılaşmaya izin verilmiyordu.

Ancak Haziran 2024'te Londra merkezli New Scientist bilim dergisinde yer alan bir habere göre, Çernobil nükleer reaktörü çevresindeki geniş tarım arazilerinde yapılan ölçümler, radyasyon seviyelerinin düştüğü ve yüzde 80'inin gıda yetiştirmek için güvenli olduğu sonucuna vardı.

Nükleer facianın yaşandığı reaktörün enkazı, radyoaktif sızıntıyı engellemek için 2016 yılında dev bir çelik kalkanla örtüldü.

Yüz yıl boyunca reaktördeki olası radyoaktif sızıntıları engellemek üzere tasarlanan dev çelik kalkan 275 metre genişliğinde ve 108 metre uzunluğunda. Yapımıysa 1,6 milyar dolara (yaklaşık 58 milyar lira) mal oldu.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik topyekün işgalinin ardından Ocak 2023'te Çernobil'de güvenlik ve nükleer enerji uzmanlarından oluşan kalıcı bir misyon gönderdi.

Çernobil Nükleer Santrali'nin soğutma havuzunun dibinde halen çok sayıda radyoaktif madde bulunduğuna dikkat çeken uzmanlar, Çernobil faciasının izlerinin günümüzde yaratabileceği olası risklerle ilgili daha fazla bilimsel araştırmaya ihtiyaç duyulduğunun altını çiziyor.