2024 yılında KKTC'de neler yaşandı?

2024 yılı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) gündeminde önemli olayların yaşandığı bir yıl oldu.

Bu konuların başında, İsias Otel davası ve Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi’ndeki soruşturma, Meclis Başkanlık Divanı seçimleri, ve Yeni Doğan Yoğun Bakım Ünitesi’nde yaşananlar gibi pek çok önemli gelişme bulunuyor.

TAK'ın haberine göre öne çıkan konular şöyle: 

OCAK

İSİAS OTEL DAVASI BAŞLADI

6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye’deki büyük depremler sırasında yıkılan İsias Otel’de 72 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından, 3 Ocak’ta Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava başladı. Başbakan Ünal Üstel'in de müşteki olduğu davaya KKTC'den geniş bir heyet katıldı. Aileler, sanıkların “olası kast” ve “cinayetle” yargılanmasını talep etti. Duruşmaların ardından ara karar açıklandı ve bir sonraki duruşma 26 Nisan 2024’te yapılması kararlaştırıldı.

AYÇA ALAV CİNAYETİ

Lefkoşa’daki Ayça Alav cinayetiyle ilgili olarak, Kamerun uyruklu zanlılar, Pile’de 8 Ocak’ta yakalanarak tutuklandı. Zanlılar, gönüllü ifadeleriyle suçlarını itiraf ettiler.

DR. SUAT GÜNSEL CAMİİ AÇILIŞI

KKTC’nin en büyük camii olarak bilinen Dr. Suat Günsel Camii, 11 Ocak’ta Türkiye ve KKTC’den üst düzey yetkililerin katılımıyla açıldı. Camii, 30 bin metrekare alan üzerine kuruldu ve 62 kubbe, 6 minare ile dikkat çekti.

TC-KKTC ORTAK KOMİTE TOPLANTISI

19 Ocak’ta gerçekleştirilen toplantıda, ekonomik ilişkiler ele alındı ve birçok anlaşma imzalandı, ayrıca esnafa 150 milyon TL'lik kredi verileceği açıklandı.

ŞUBAT

İLK NOHUT İHRACATI

KKTC’den Türkiye’ye, ilk kez yerli nohut ihracatı yapıldı. Şevket Hançerli Ticaret Ltd. aracılığıyla 1 Şubat’ta nohutlar Türkiye’ye gönderildi.

KIBRIS SAĞLIK VE TOPLUM BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ SORUŞTURMASI

Şubat ayında başlayan soruşturma, üniversitenin bazı çalışanlarının sahte belgeler düzenlediği ve usulsüz işlemler yaptığı iddialarına dayalıydı. Bazı yöneticilerle birlikte sahte diploma aldıkları gerekçesiyle çok kişi tutuklandı. Soruşturma devam ediyor.

KIBRIS’TA BEYİN CERRAHİSİ ALANINDA İLK

Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Hastanesi’nde Parkinson hastalarına yönelik başarılı bir beyin ameliyatı yapıldı.

NARENCİYE EYLEMİ

Narenciye İhracatçıları, Güzelyurt’ta sektördeki sorunlara dikkat çekmek amacıyla 20 Şubat’ta protesto gösterisi düzenledi.

MART

MAHKEME AÇILIŞI VE YÖDAK İSTİFASI

Mart ayında, Güzelyurt’ta taşınan Lefke Kaza Mahkemesi yeniden Lefke’deki binasında hizmet vermeye başladı. Ayrıca YÖDAK Başkanı Turgay Avcı, başlatılan soruşturma sonrası görevinden istifa etti.

UZAY VE KARPAZ ARAŞTIRMA İSTASYONU

Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, KKTC'nin uzaydan çektiği fotoğrafları paylaştı. Ayrıca Karpaz'da deniz kaplumbağalarının korunması için yeni bir araştırma istasyonu açıldı.

NİSAN

ET FİYATLARI KRİZİ

Et fiyatlarının tartışma konusu olması sonucu, hükümet et fiyatlarına narh uygulamaya karar verdi. Ancak kasaplar, söz konusu fiyat değişikliğinin tek taraflı yapıldığını iddia ederek geri çekilme kararı aldı.

İSİAS OTEL DAVASI İKİNCİ DURUŞMASI

İsias Otel davasının süreci devam ederken, 6 Şubat’ta meydana gelen büyük felaketin ardından 19 Nisan’da Lefkoşa'da bir yürüyüş düzenlendi. Aileler "Adalete Işık Tut" sloganıyla, sanıkların kasıtlı olarak suç işlediği iddiasıyla suçlanmasını talep etti. Etkinlik, Lefkoşa Otobüs Terminali'nden TC Lefkoşa Büyükelçiliği'ne kadar sürdü. Şampiyon Meleklerin aileleri, etkinlik için Gazimağusa’dan Lefkoşa'ya kadar yürüdüler.

 26 Nisan’da gerçekleştirilen davada, İsias Otel ana dosyasıyla diğer dosyalar birleştirildi. 

Davada, 72 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan İsias Otel’in başkan ve yöneticilerine ilişkin cezai sorumluluk devam etti. Mahkeme, tutuklu sanıkların tutukluluk durumunun devamına karar verirken, bir bilirkişi raporunun yeniden hazırlanması talimatı verdi.

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ (DAÜ) PROTOKOLÜ

DAÜ'nün mali yapısının sürdürülebilir hale gelmesi amacıyla 4 Nisan’da protokol imzalandı. Bu kapsamda 1 milyar TL'lik kıdem tazminatı için ek bütçe onaylandı.

HIZLA GELEN HAVA DEĞİŞİKLİKLERİ

Nisan ayında 49 yılın en sıcak Nisan’ı yaşandı. Güzelyurt ve Çamlıbel bölgelerinde sıcaklıklar rekor seviyeye ulaştı.

9 Nisan’da yaşanan şiddetli yağış, kuzey sahil bölgelerinde büyük tahribata neden oldu. Geçitköy Deresi taştı, pek çok ev ve işyeri sular altında kaldı, bazı yollar ve istinat duvarları yıkıldı. En büyük hasar, Lapta-Alsancak bölgesinde görüldü.

HALA SULTAN'A ZİYARET VE YATIRIM AÇILIŞLARI:

11 Nisan’da, Hala Sultan Tekkesi’ne 450 kişinin katıldığı ilk ziyaret, 2019’dan bu yana gerçekleştirilen ilk etkinlikti. Bunun yanı sıra, 20 Nisan’da Girne Antik Limanı, yapılan restorasyon çalışmaları sonucunda yeni bir görünüme kavuşarak, önemli bir turizm merkezi haline geldi.

GİRNE ANTİK LİMANI RESTORASYONU:

Girne'deki tarihi Antik Liman’ın restorasyon çalışmaları tamamlanarak yeni bir görünüm kazandı. 20 Nisan’daki açılışla birlikte, bölge turizminin gelişmesine katkı sağlanması hedeflendi.

YENİDEN DOĞUŞ PARTİSİ KURULTAYI

28 Nisan’da yapılan Yeniden Doğuş Partisi’nin 4. Olağan Kurultayı'nda, Erhan Arıklı yeniden YDP Genel Başkanlığı'na seçildi.

MAYIS

NARENCİYE ALANINDA MUTABAKAT ZAPTI İMZALANDI

3 Mayıs’ta Ankara’da, Başbakan Ünal Üstel ile Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz arasında, KKTC’de 40 bin ton kapasiteli soğuk hava deposu inşasını içeren "Narenciye Alanında Mutabakat Zaptı" imzalandı. Proje, ileri meyve işleme ve soğuk depolama kapasitesinin geliştirilmesini amaçlıyor.

YENİDEN DOĞUŞ PARTİSİ TÜZÜK KURULTAYI

5 Mayıs’ta Lefkoşa’daki Rauf Denktaş Üniversitesi Kültür Merkezi’nde yapılan tüzük kurultayında, Milletin Partisi Yeniden Doğuş Partisi’ne katıldı.

YENİ ZEYTİN TÜRÜ TESCİL EDİLDİ

KKTC'de ilk kez, “Ada Yerlisi” adı verilen bir zeytin türü, Türkiye’de tescil ettirildi.

MERKEZİ CEZAEVİ GREVİ:

KTAMS ve Kamu-İş, teknik personel eksikliği nedeniyle Merkezi Cezaevi’nde yaklaşık bir ay süresince greve gitti. Grev, hükümetin ek personel alımı kararından sonra sona erdi.

KAYIP ŞAHISLAR KOMİTESİ

12 Mayıs’ta, 1963 kayıplarından şehit Fuat Niyazi’nin naaşı askeri törenle Lefkoşa Mezarlığı’na defnedildi. Şehidin kimlik tespiti Larnaka’ya bağlı Truilli köyündeki kazıda yapıldı.

KAYIP OTOBÜS ANITI AÇILIŞI

13 Mayıs’ta, 1964 yılında öldürülen 11 şehit anısına yapılan Kayıp Otobüs Anıtı, İskele’de açıldı.

AZERBAYCAN VE TÜRKİYE'YE AİT PARLAMENTOLAR ARASI TEMASLAR

 3 ülkenin parlamentoları KKTC’yi ziyaret ederek, devlet ve hükümet yetkilileriyle toplantılar düzenledi.

YEŞİLİM TEKNESİ İLE KAYBOLAN BALIKÇILAR

10 Mayıs’ta, Kumyalı Balıkçı Barınağı’ndan balık tutmak için denize açılan Sıtkı Akargöl ve Emre Arslan 17 Mayıs’ta yasa dışı yollarla KKTC’den çıkış yapmış olarak bulundu.

İSİAS OTEL DAVASI VE YENİ BİLİRKİŞİ RAPORU

Şampiyon Meleklerin de hayatını kaybettiği İsias Otel davası, 9 Eylül Üniversitesi tarafından hazırlanan yeni bilirkişi raporuyla yeniden ele alınacak.

YÜKSEK MAHKEME BAŞKANI

Bertan Özerdağ, 16 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Ersin Tatar huzurunda göreve başlaması için yemin etti.

HAYVAN ÜRETİCİLERİ EYLEMİ

Başbakanlık önünde 20 Mayıs’ta başlayan, hayvancılık politikalarıyla ilgili protesto eylemi 10 gün sürdü. Eylemciler, polisle çatışarak Başbakanlık ve Bayındırlık Bakanlığı binalarına zarar verdi.

ASGARİ ÜCRETTE DEĞİŞİKLİK

2024'ün ikinci asgari ücreti, devlet ve işçi taraflarının onayıyla 20 Mayıs’ta net 29.640 TL ve brüt 34.070 TL olarak belirlendi. İşveren tarafının itirazıyla ücrette brüt 144 TL ve net 124 TL indirime gidildi.

HAZİRAN

İKTİSADİ VE MALİ İŞ BİRLİĞİ ANLAŞMASI

KKTC ile Türkiye arasında 5 Haziran’da, 16 milyar TL’lik proje desteği ve hibeyi içeren 2024 İktisadi ve Mali İş Birliği Anlaşması imzalandı.

ÇINARLI VE MERSİNLİK’TE YANGINLAR

5 Haziran’da İncirli Mağara mevkiinde, 6 Haziran’da Mersinlik-Tatlısu arasında büyük orman yangınları yaşandı. İncirli’de 2 bin dönüm, Mersinlik’te ise 10 hektar alan zarar gördü.

GÜZELYURT'TA SICAKLIK REKORU

Haziran ayında, Güzelyurt bölgesinde 45.5 derece ile 49 yılın en yüksek sıcaklık rekoru kırıldı.

İSİAS OTEL DAVASININ ÜÇÜNCÜ DURUŞMASI

12 Haziran’da Adıyaman 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, sanıkların tutukluluk halleri değerlendirildi ve bazı kamu görevlileriyle ilgili soruşturma izinlerinin durumu karara bağlandı.

ŞEHİT EŞREF SALİH’İN DEFNİ

26 Haziran’da, Trulli Larnaka’da kimlik tespiti yapılan şehit Eşref Salih, Tuzla Mezarlığı'na askeri törenle defnedildi.

TOHUMLUK TAHIL VE İKİNCİ ÜRÜN OLARAK MISIR SİLAJI ÜRETİMİ

Başbakan Ünal Üstel’in katılımıyla, 26 Haziran’da Beşparmak arpa, Ceyhan buğdayı ve Vigo türlerinin ilk hasadı yapıldı.

Mobil X-RAY Tarama Sistemi Teslimi

 28 Haziran’da, Gazimağusa Limanı’nda Mobil X-RAY Tarama Sistemi, Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın katılımıyla teslim edildi.

TEMMUZ

Ercan Havalimanı'ndaki uçuş güvenliğiyle ilgili meteorolojik verilerin elde edilmesinde kullanılacak hava gözlem sistemleri 4 Temmuz’da devreye girdi. Maliyeti 35 milyon TL olan bu sistem ile Ercan, Kategori 1 seviyesinden Kategori 2 seviyesine yükseldi.

ÖLÜMLÜ TRAFİK KAZALARINDA HAPİS CEZALARI YÜKSELDİ

9 Temmuz’da Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu'nda Ceza Yasa Tasarısı kabul edilerek, ölümlü trafik kazalarında verilecek hapis cezalarının üst sınırı yedi yıldan on dört yıla çıkarıldı.

18 Temmuz’da Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Kıbrıs Barış Harekatı’nın 50. yıl dönümü için bir tezkere kabul etti. Tezkerede uluslararası toplum, Kıbrıs Türk halkına uygulanan izolasyona son vermeye ve KKTC’yi tanımaya davet edildi.

20 TEMMUZ BARIŞ VE ÖZGÜRLÜK BAYRAMI’NIN 50. YILI

Törende Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kıbrıs’ta federal bir çözümün mümkün olmadığını belirtti.

TÜRKİYE’NİN LEFKOŞA BÜYÜKELÇİLİĞİ’NDE GÖREV DEĞİŞİMİ

27 Temmuz’da Büyükelçi Metin Feyzioğlu'nun yerine Yasin Ekrem Serim atandı.

AĞUSTOS

4 Ağustos’ta Türkiye’yi temsilen Olimpiyat Oyunları’na katılan Kıbrıslı Türk sporcu Buse Savaşkan, yüksek atlamada 10. oldu.

7 Ağustos’ta Girne Ağır Ceza Mahkemesi, Halil Falyalı cinayetiyle ilgili sanıklara cezalarını verdi.

9 Ağustos’ta Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'na Tümgeneral İlker Görgülü atandı.

15 Ağustos’ta Yasin Ekrem Serim, Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği görevine başladı.

28 Ağustos’ta Lefkoşa’da Çevre Yolu ve Girne ana yol bağlantısına yonca kavşağının temeli atıldı.

EYLÜL

6 Eylül’de Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Başbakan Ünal Üstel, “Gaziler ve Askeri Hastanelere İlişkin Protokol”ü imzaladı.

OKULLAR BİR HAFTA GEÇ AÇILDI

16 Eylül’de öğretmen atamalarının tamamlanmadığı için 2024-2025 öğretim yılı bir hafta ertelendi.

ASGARİ ÜCRET BELİRLENDİ

18 Eylül’de yapılan toplantıda yeni asgari ücret net 35 bin 180 TL, brüt 40 bin 436 TL olarak belirlandı.

UBP 23. OLAĞAN GENEL KURULTAYI

21 Eylül’de yapılan kurultayda Ünal Üstel, genel başkanlığa yeniden seçildi.

EKİM

Ekim ayı, Cumhuriyet Meclisi’nin 10’uncu Dönem 4’üncü Yasama Yılı açılışıyla başladı.

7 Ekim’de Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı için Zorlu Töre ile ilgili seçimlerin sonuçlanamaması üzerine adayı Kutlu Evren oldu, ancak kabul edilmeyen bir oylama gerçekleşti.

14 Ekim’de Başsavcılık, Zorlu Töre’nin Meclis Başkanlığı seçiminde kazanan olmadığına karar verdi.

KASIM

Başbakan Ünal Üstel, 1 Kasım’da tedavi edilmek üzere hastaneye kaldırıldı ve safra kesesi ameliyatı oldu.

MECLİS’TE TANSİYON YÜKSELDİ

11 Kasım’da Ziya Öztürkler’in Meclis Başkanlığı’na oturması sonucu gerginlik yaşandı. Ardından Öztürkler, 18 Kasım’da istifa etti.

 Aynı gün toplanan Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda ise UBP Ziya Öztürkler’i yeniden Meclis Başkanlığına aday gösterdi. Öztürkler 27 kabul, 21 ret oyu alarak Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı'na seçildi. Ardından CTP Milletvekili Fazilet Özdenefe, 27 kabul, 15 ret oyu alarak Cumhuriyet Meclisi Başkan Yardımcılığı’na seçildi.

KKTC’NİN 41. KURULUŞ YILDÖNÜMÜ

15 Kasım’da Cumhuriyet Bayramı etkinliklerine katılmak üzere Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz KKTC’ye geldi.

ARALIK

İSİAS OTEL DAVASI

24 Aralık’ta yapılan duruşma sonrası karar alındı.

9-20 Aralık tarihleri arasında 2025 mali bütçe tasarısı, Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda görüşülerek onaylandı.

VERGİ DÜZENLEMELERİ

17 Aralık’ta, Kuzey Kıbrıs’tan Türkiye'ye gelen eşyalara ilişkin vergi oranlarında düzenlemeye gidildi.

SENDİKA GREVİ

26-27 Aralık’ta, sendikalar toplu iş sözleşmesi konusunda protesto eylemleri düzenledi.