Kıb-Tek, neden elektrik ihtiyacının tamamını üretemiyor?

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) son dönemde Teknecik santrallerinde yaşanan teknik arızalar ve bu arızalar sonucu doğaya salınan zehirli kara dumanlar, ülkede büyük bir tartışma yarattı. Başbakan Ünal Üstel, bu olaylar nedeniyle çalışanları sabotaj yapmakla suçladı ve durumu soruşturması için polisi göreve çağırmıştı.

Ancak, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu'nun (Kıb-Tek) çalışanlarını temsil eden Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (EL-SEN) ve Makina Mühendisleri Odası (MMO), bu iddiaları kesin bir dille reddederek, hükümeti ve Başbakan Üstel'i yeterli yatırım yapmamakla ve düşük kaliteli yakıt almakla suçluyor.

Bu suçlamalar, kamuoyunda büyük yankı uyandırırken, Makina Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner de Başbakan Üstel’in tutumunu sert bir şekilde eleştirdi.

Teknecik santrallerinde yaşanan arızalar, santrallerin bakım ve onarım süreçlerindeki eksikliklere ve kullanılan yakıt kalitesine dayandırılıyor.

 AYER YARKINER, ELEKTRİK SORUNUN BİLİNMEYEN YÖNLERİNİ ANLATTI

Makina Mühendisleri Odası Başkanı Ayer Yarkıner MYK Haber'den M. İrşad Esen'e konuştu.

Yakıner, santrallerdeki bakım eksiklikleri, kalitesiz yakıt kullanımı gibi sorunların yıllardır çözülmeyi beklediğini belirtti.

Ayer Yarkıner, Teknecik'teki sorunların 2020 yılından beri devam ettiğini ve bu süre zarfında birçok uyarının dikkate alınmadığını belirtti. Yarkıner, Başbakan Üstel'in bu uyarıları okumadığını veya ciddiye almadığını, bu durumun ise santrallerdeki sorunların büyümesine neden olduğunu ifade etti.

BAŞBAKAN ÜSTEL'İN SUÇLAMALARINA TEPKİ

Başbakan Üstel, Teknecik'te meydana gelen arızaların sabotaj olabileceğini öne sürerek, bu konuda çalışanları suçladı. Ancak, Ayer Yarkıner, Üstel'in bu suçlamalarını sert bir dille eleştirdi. Yarkıner, bir ülkenin enerji tesislerine sabotaj yapıldığını iddia etmenin ciddi bir suçlama olduğunu ve bu tür iddiaların somut kanıtlara dayandırılması gerektiğini vurguladı. Yarkıner, "Sabotaj yapıldı demek için elde somut kanıtların olması gerekir. Ancak, ortada böyle bir kanıt yok" diyerek, Üstel'in tutumunu eleştirdi.

8 NOLU SANTRALI TAŞERON FİRMA ''GARANTİLİ'' TAMİR ETMİŞTİ, YİNE ARIZALANDI

Yarkıner, Teknecik Santralları'ndaki makinelerin teknik detaylarına değinerek, bu makinelerin düşük verimlilikte çalıştığını ve gerekli bakımın yapılmadığını belirtti. Santrallerin, yakıt-hava karışımında ve silindirler içindeki yanma verimliliğinde ciddi problemler olduğunu, bu durumun da doğaya salınan zehirli dumanların ana nedeni olduğunu söyledi. Ayrıca, makine arızalarının tamir edilmediğini, arızaların geçici çözümlerle giderilmeye çalışıldığını ve bunun uzun vadede daha büyük maliyetlere yol açacağını belirtti.

Yarkıner, özellikle 8 numaralı santralin bakım sürecinde yapılan hatalara dikkat çekti.

Bu santralin ihalesiz bir şekilde taşeron bir firma tarafından tamir edildiğini, ancak yapılan tamirin garantisi kapsamında olmasına rağmen makinenin tekrar arıza yaptığını belirtti. Yarkıner, ''Bu durum, hem maddi kayıplara yol açmış hem de enerji üretiminde ciddi aksamalar yaratmıştır.'' dedi.

AKSA'nın kurulu gücü, Kıb-Tek'in kurulu gücünin yarısı kadar. Ama elektrik ihtiyacının yarısını üretiyor. Bu, Kıb-Tek'in ülkenin elektrik ihtiyacının yüzde 100'ünü üretebilir demektir. Peki, Kıb-Tek neden elektrik üretemiyor? AKSA'ya fazladan ödeme niçin yapılıyor?

AKSA İLE KIB-TEK'İ KIYASLADI

Ayer Yarkıner, hükümetin Kıb-Tek'in santrallerine yeterli yatırımı yapmadığını ve mevcut kapasitenin tam olarak kullanılmadığını belirtti. Aksa ile yapılan 175 MW kapasiteli anlaşmanın ülkenin enerji arz güvenliği açısından yetersiz olduğunu ve Kıb-Tek'in mevcut kapasitesinin %35'inin dahi kullanılamadığını ifade etti. Yarkıner, Kıb-Tek'in elinde mevcut santrallerin, özellikle de güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının daha etkin bir şekilde kullanılması gerektiğini savundu.

Yarkıner, Başbakan Üstel'in enerji politikalarını da sert bir şekilde eleştirdi. Üstel'in, Kıb-Tek'in teknik ekibinin önerilerini dikkate almadığını ve enerji arz güvenliği konusunda yanlış adımlar attığını belirtti. Yarkıner, Üstel'in sadece özel şirketlerle görüşerek enerji sorunlarına çözüm aramaya çalıştığını, ancak bu yaklaşımların kamusal yarar sağlamadığını iddia etti. Ayrıca, Üstel'in Kıb-Tek'in arazilerinin ihalesiz bir şekilde özel şirketlere verilmesi konusunda da eleştirilerde bulundu.

KIB-TEK'İ DOĞRU KİŞİLER YÖNETMELİ

Sonuç olarak, Yarkıner, Teknecik'teki santrallerin mevcut durumunun, hükümetin yanlış politikalarından kaynaklandığını ve bu durumun ülkenin enerji arz güvenliğini tehlikeye attığını belirtti. Yarkıner, Başbakan Üstel'e yönelik eleştirilerini sürdürerek, enerji arz güvenliği konusunda daha akılcı ve kamusal yarar gözeten politikalar geliştirilmesi gerektiğini savundu. Ayrıca, Kıb-Tek'in yönetiminin doğru kişiler tarafından devralınması ve santrallerin verimli bir şekilde çalışması için gerekli adımların atılması gerektiğini ifade etti.

Yarkıner, tüm bu sorunların çözülmesi için hükümetin ve ilgili kurumların derhal harekete geçmesi gerektiğini vurguladı ve Başbakan Üstel'i enerji politikalarını gözden geçirmeye davet etti.