Yabancıların taşınmaz mal alması zorlaştırıldı: Yeni yasada neler var?

Haber Merkezi: M. İrşad Esen

Mecliste "Taşınmaz Mal Edinme ve Uzun Vadeli Kiralama (Yabancılar) (Değişiklik) Yasa Tasarısı" görüşüldü ve oy çokluğuyla kabul edildi,

Hukuk Siyasi İşler ve Dışilişkiler Komitesi Başkanı Yasemi Öztürk, yabancıların arsa alımına getirilen kısıtlamalar ve sözleşmelerin iki yıl sonra geçersiz olması gibi değişiklikleri sundu.

YASADA NELER VAR?

• Yabancıların arsa alımında tanınan miktar azaltıldı.
• Yabancı mal alımına belli kısıtlamalar getirildi.
• Yabancılarla yapılan taşınmaz mal satış sözleşmeleri iki yıl sonra geçersiz olacak şekilde düzenlendi.
• Yabancıların taşınmaz mal ediniminde belirli kurallara uyulmaması durumunda para cezaları getirildi.
• Şirketler üzerinden yapılan taşınmaz mal alımlarıyla ilgili verilere ulaşılması zor olduğundan, yasa ile bu konuda daha iyi veri toplanması amaçlandı.
• Tarımsal arazilerde ve orman arazilerinde, yabancı gerçek veya tüzel kişilere taşınmaz mal satışı yapılamaz.
•  İlçelerin yüz ölçümünün %7’sinden ve her halükarda ülke yüz ölçümünün %3’ünden fazlası yabancılara satılamaz.
• Bakanlar Kurulu, alacağı bir kararla, bazı yabancıların taşınmaz mal satın almalarını veya uzun vadeli kiralama yapmalarını güvenlik gerekçesi ile kısıtlayabilir.
• Yabancıların taşınmaz mal satışı ve uzun vadeli kiralamalar güvenlik araştırmasının olumlu gelmesi koşuluyla Bakanlar Kurulunun iznine tabidir.
• Yabancılar, Bakanlar Kurulu izni ile 1 adet taşınmaz mal satın alabilirler.
• Satın alınacak taşınmaz malın arazi olması halinde yüz ölçümü 1338 metrekareden fazla olamaz ve bu alan içerisine sadece 1 adet konut yapılabilir.
• Apartman dairesi olması halinde 1 adetten fazla olamaz.
• “KKTC”yi tanıyan ülke yurttaşları” 3 adet konut satın alabilir.
• Satın alınacak taşınmazın müstakil ev olması halinde arazinin yüz ölçümü 3300 metrekareden fazla olamaz.
• Yabancılara satılan malların devir işlemleri 6 ay içerisinde yapılır. Aksi halde taşınmaz alımına izin veren Bakanlar Kurulu Kararı iptal olur ve geçersiz sayılır.
• Sözleşme marifetiyle fazla mal edinen kişiler 6 ay içinde başvuru yaparak 1 malın tapusunu alırken, diğer edindiği malları 24 ay içerisinde satacak.
• Yabancı gerçek veya tüzel kişiler hisse koçanlı taşınmaz mal alımı yapamazlar.
• İmara açık alanlarda yapılan konut projelerinin en az %20 (yüzde yirmi)’si Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşları ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini tanıyan ve aynı hakkı Kuzey Kıbrıs Türk
• Cumhuriyeti yurttaşlarına veren devletlerin uyruğunda olan gerçek kişilere satılabilir.
• Yatırım amaçlı olarak en fazla 80,280 metrekare arazi satın alabilir.
•  Yatırım amaçlı satın alma izinleri en az 20 milyon Euro yatırım şartına bağlandı; ancak bu yöndeki başvurular yap-sat konut projelerini içermeyecek; turizm, eğitim, sağlık, sanayi, tarım, teknoloji veya ar-ge alanlarında olacak.

CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, yasanın yüzölçümü ve nüfus konularında düzenlemeler yapması gerektiğini ancak bu hususların göz ardı edildiğini belirtti. Erhürman, yasanın yatırımları kota dolunca durduracağını vurguladı. Ongun Talat, yasa tasarısının yabancıların üç daireye kadar mülk almasına izin verdiğini ve bu durumun kısıtlama getirmediğini ifade etti.

Diğer CTP milletvekilleri Ürün Solyalı, Fikri Toros, Teberrüken Uluçay ve Doğuş Derya, yasanın Kıbrıslı Türklerin çıkarlarını gözetmediğini ve yabancı alımlarını düzenlemek yerine arttırdığını savundular. Yasa tasarısının komitede yeterince tartışılmadığını ve aceleyle hazırlandığını belirttiler.

İÇİŞLERİ BAKANI ELEŞTİRİLERE YANIT VERDİ

İçişleri Bakanı Dursun Oğuz, yasanın uzun süredir tartışıldığını ve sektörlerden gelen talepler doğrultusunda hazırlandığını belirtti. Oğuz, yasanın tapu verilerini güçlendireceğini ve sosyal konut fonuna katkı sağlayacağını ifade etti. Yasa tasarısı, 8 ret, 16 katılmayan ve 26 kabul oyu ile oyçokluğuyla kabul edildi.

İçişleri Bakanı Dursun Oğuz, komite üyeleri ve emeği geçenlere teşekkür etti. Oğuz, alelacele değil birçok saatlerce süren toplantı yapıldığını belirtti.

“Birileri istedi denmesi emeği olan herkese ayıptır” diyen Oğuz,  önerilerin ve görüşlerin yasada yer aldığını, birilerinin dayatması olmadığını, Türkiye’nin gri listeden çıkmasına yönelik hiçbir ilgisi olmadığını kaydetti.

Yasanın beş yıldır konuşulduğunu bugün en azından sıfırdan daha iyi bir şeyin meydana geldiğini söyleyen Oğuz, sektörlerin dinlendiğini, sözleşmelilerin kayıt altına alınması noktasıyla ilgili çalışma yapıldığını, bu noktaya bilinmezlik yüzünden gelindiğini söyledi.

Oğuz, yasa tasarısında indirim ve kayıt altına alınma noktasıyla ilgili bilgi verdi.

Oğuz,  tapu verilerinin güçlenmesinin önemli olduğunu sistem kurulması gerektiğini söyleyerek, “Kendi kurumlarımıza güveneceğiz. İdareyi de zorlayacağız” dedi.

Hapislik cezalarıyla ilgili eleştiriler sonucunda caydırıcı para cezası verilmesine karar verildiğini dile getiren Oğuz, iyi niyetli olmayanlarla ilgili cezalandırma yapılacağını, kurallara herkesin uyacağını belirtti.

Oğuz, yasa konusunda her kesimin görüşünün alındığını muhalefetin de katkı ve öneri yaptığını söyleyerek, kabul edilen öneriler de bulunduğunu kaydetti.

KKTC’yi tanıyan yabancılara verilen haklarla ilgili konunun sektör tarafından talep edildiğini dile getiren Oğuz, grupta tartışmanın sakıncası olmadığını görüşlerin dinlendiğini Şehir Planlama Dairesinin de toplantıda temsil edildiğini belirtti.

Oğuz,  yabancılara satılan mallarla ilgili bir fon bulunduğunu, bu fonun KKTC vatandaşlarının sosyal konuta ulaşması için değerlendirileceğini kaydetti.

Devletin bununla ilgili açılımı bulunduğunu söyleyen Oğuz, emlak fiyatlarının arttığını, sektörü de kaosa sokmadan kontrollü geçişler yapılması gerektiğini belirtti.

Oğuz, sektörün ülkeye ekonomik gelir sağladığını, halkın da menfaatlerinin gözetildiğini ifade etti.

Yaşanabilecek anomaliliklerle ilgili de Meclis’in ileride kararlar alabileceğini söyleyen Oğuz, yasanın tüm sektörlerle görüşülerek hazırlandığını kaydetti.

 Oğuz, Tapu Dairesi’nin kapasitesinin artırtılacağını, kat irtifakı ile inşaat izni alınmasını hedeflediklerini söyledi.

Birçok ülkede yabancı yatırım çekmekle ilgili açılımlar yapıldığını dile getiren Oğuz, belli alanlarla ilgili yerli yatırımcının girmediği alanlara yönelik imkan verilebileceğini belirtti.

Oğuz, ırkçılık gibi bir durumun söz konusu olmadığını söyleyerek, ülke şartlarına uygun bir yasa tasarısı hazırlandığını dile getirdi.