"Külliye"ye "denetim muafiyeti": Olası kaza durumunda sorumluluk kimde belli değil

Türkiye Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı arasında 14 Kasım 2021 tarihinde imzalanan "KKTC Hükümeti ile TC Hükümeti Arasında Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi Hizmet Binaları Yapılmasına Dair Protokol" kapsamında, söz konusu binalara "denetim muafiyeti" getirildi. İmzalanan protokol, yaklaşık bir yıl sonra, 4 Ekim 2022 tarihinde Meclis'e bilgi sunuşu yapıldı.

Protokolün imzalanmasının üzerinden dört yıl geçtikten sonra, yasa tasarısı 24 Mart 2025 tarihinde Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu'na sunuldu. Tasarı, 29 kabul oyu, 17 ret oyu alarak oy çokluğuyla onaylandı.

Öte yandan, tasarının Meclis'e geç gelmesi nedeniyle, binaların "denetimden muaftır" maddesi gözden kaçırıldı.

SOLYALI: PROTOKOL İMZALANDIKTAN BİR SENE SONRA MECLİS'E BİLGİYE SUNUŞ YAPILDI

Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Milletvekili Ürün Solyalı, tasarıyla ilgili MYK Haber'e konuştu.

Söz konusu protokolde, binaların onaydan muaf tutulacağına dair bir maddenin bulunduğunu belirten Ürün Solyalı, Anayasa'nın 90. maddesine değinerek, kamu binalarının yapıldığında vizelenmek zorunda olduğunu ifade etti. Ürün Solyalı ayrıca, vize işlemi dışında, proje sırasında Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ne (KTMMOB) kayıtlı mimar ve mühendislerin de yer alması gerektiğini vurguladı.

Protokolün imzalandıktan bir yıl sonra Meclis'e sunulduğuna vurgu yapan Ürün Solyalı, doğru olanın protokolün imzalandığı anda onay yasasının çıkarılması ve Meclis’in bunu bir yasa olarak kabul etmesi gerektiğini dile getirdi. Solyalı, projenin başlatılmasının ardından Meclis'e gerekli bilgilendirmelerin yapılmaması sebebiyle, projelerin "denetimden muaftır" maddesinin gözden kaçırıldığını belirtti.

"EĞER ZAMANINDA SUNULMUŞ OLSAYDI, ÖNERİLERİMİZİ İLETEBİLİRDİK"

Kamu binaları yapılırken Planlama ve İnşaat Dairesi'nden kontrolünde sürecin ilerlediğini, birliğin ise projelere vize verdiğini kaydeden Ürün Solyalı, "Proje bitince de daire teslim alıyor." dedi. Solyalı, binanın tamamlanmak üzere olduğunu, Meclis'e sunulan onay yasa tasarısıyla geriye dönük bir onaylama yapıldığını ve yasal hale getirildiğini belirtti.

Solyalı, bilgilerin daha önce Meclis'e sunulmuş olsaydı, öneri verme fırsatlarının olduğunu ve öneriler dikkate alındığında gerekli değişikliklerin yapılabileceğini belirtti. Solyalı, "Eğer zamanında sunulmuş olsaydı, önerilerimizi iletebilir ve dikkate alınması durumunda değişiklikler yapılabilirdi." şeklinde konuştu.

Denetim muafiyetini hukuki açıdan değerlendiren Solyalı, "Cumhurbaşkanlığı veya Cumhuriyet Meclisi binasında meydana gelebilecek olası bir kaza ya da yıkım durumunda, binaların vizelenmemiş olmaması ve birliğe kayıtlı mühendis ile mimarın görev almamış olması nedeniyle, sorumluluğun kimden aranacağı belirsiz olacaktır. Ayrıca, vize işlemi yapılmadığı için de bu durumda sorumlu tarafın etkili bir şekilde hesap vermesi zorlaşacaktır." diye konuştu.

2022 Eylül sonunda çalışmalara başlanan, kamuoyunda "külliye" olarak bilinen, içinde Cumhurbaşkanlığı binası, Meclis binası ve millet bahçesinin de yer aldığı "Cumhurbaşkanlığı Sarayı Projesi"nde sona gelindi.

Metehan bölgesinde kalan (Aydemet-Ortaköy) ve 2021 Kasım ayında Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri'nden Cumhurbaşkanlığı’nın kontrol ve yönetimine verilen arazide yükselen "külliye"nin 20 Temmuz'da resmi olarak açılması planlanıyor.

2 milyar 497 milyon TL’lik bedelle Türkiye'den Siyahkalem Mühendislik İnşaat isimli firmaya ihale edilen külliye inşaatı Tüfekçi LTD.’ye taşere edilmişti.