Amcaoğlu ve Arıklı, Türkiye ile gümrüğün kaldırılmasını istiyor

Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Arasında Ticaretin ve Ekonomik İş Birliğinin Geliştirilmesine Dair Protokol, 19 Ocak 2024’te Lefkoşa'da imzalandı. Anlaşma, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla 17 Aralık 2024’te Resmi Gazete'de yayımlandı.

Ekonomi Bakanı Olgun Amcaoğlu ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, Aydınlık gazetesine iki ülke arasında 2024’ün son günlerinde yürürlüğe giren yeni vergi düzenlemesini değerlendirdi.

Türkiye ile KKTC arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin her iki ülke halkının refahını artıracak şekilde geliştirilmesinin hedeflendiği protokolün ekinde, "Türkiye - KKTC Ticari ve Ekonomik İş Birliği Eylem Planı" da yer aldı. Ayrıca Türkiye'ye posta ve kargo yoluyla gönderilen 30 avroya kadar değere sahip eşyalar için uygulanan maktu vergi oranı düşürüldü.

KKTC'den gönderilen eşyalardan daha önce yüzde 60 oranında alınan vergi, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden gelen ürünlerle aynı oranda, yani yüzde 30 vergiye tabi olacak.

Aydınlık'tan Yusuf Tunçer, yeni düzenlemeyi ve iki ülke arasında atılması gereken ek adımları, Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Prof. Dr. Erhan Arıklı’ya sordu.

AMCAOĞLU: AMAÇ KARGOCULUKTA YAŞANAN SIKINTIYI KALDIRMAK

Son anlaşmada elektronik ticaretle ilgili bir düzenlemenin söz konusu olduğunu belirten Bakan Amcaoğlu, bu konuda Türkiye Ticaret Bakanlığı ile istişarelere ve görüşmelere başladıklarını, çok kısa sürede de Türkiye’deki mevzuatın aynısını KKTC'de de yasallaştırdıklarını belirterek, "Amaç; Türkiye örneğinde olduğu gibi, e-ticaretin daha kapsamlı ve daha kontrollü devamını temin etmek ve büyümesini sağlamak. Yoksa uygulanan ekstra bir vergi değildir. Ticaretin kayıt altına alınmasıdır." dedi.

"Çünkü kargolar Kuzey Kıbrıs’a gelemiyor. E-ticaretle kargoların buraya gelmesi şu anda söz konusu değil. KKTC’ye e-ticaret kapsamında ulaşılması çok zor. Sipariş geliyor, Mersin Limanı’nda takılıp kalıyor. O yüzden asıl amaç, uluslararası kargoculukta yaşadığımız sıkıntıyı ortadan kaldırmaktır." diyen Amcaoğlu, Türkiye ile bununla ilgili bir protokol olduğunu ve KKTC aleyhine dezavantajlı bir durumun kesinlikle bulunmadığını söyledi.

ARIKLI: POZİTİF AYRIMCILIK BEKLİYORDUK, DEĞİŞTİRTEBİLDİK

Bakan Arıklı da düzenlemenin ayrıntılarına ilişkin şu bilgileri verdi:

"Türkiye Cumhuriyeti’nin Gümrük Birliği’ne üye olmayan devletlere uyguladığı gümrük kıstaslar var. Avrupa Birliği’nden herhangi bir malın ithalatında yüzde 30 KDV ve gümrük vergisi uyguluyor. Türkiye, bunun dışındaki diğer ülkelere uyguladığı gümrük tarifelerini KKTC’ye de uyguluyordu. KKTC’den Türkiye’ye yapılan ihracatlarda yüzde 60 oranında vergi ödeniyordu.

Türkiye’deki ithalatçıların ödediği vergiydi bu. Yani, Türk Ticaret Bakanlığı herhangi bir malın ihracında kıstas belirlerken ‘KKTC ayrıdır, istisnadır.’ demediği için, mesela Irak ya da Rusya’dan ithalat yaparken onlara uyguladığı kriterleri bize de uyguluyordu. Bu da bizi çok rahatsız ediyordu. KKTC’ye farklı bir muamele, pozitif ayrımcılık yapılmasını bekliyorduk.

Geçmişteki bu olumsuz tabloyu, nihayet bu dönemde değiştirtebildik. Gümrük Birliği’ne uygulanan kıstaslar KKTC’ye de uygulanmaya başladı ama bu konunun sadece bir yönü."

"TEMENNİMİZ VERGİLERİN TAMAMEN KALDIRILMASI"

Yürürlüğe alınan anlaşmayla e-ticarette de 30 avronun altındaki mallar için uygulanacak tarife olduğunu, ama hepsinde kıstasın uygulanmasını istediklerini vurgulayan Bakan Arıklı, "E-ticaretle yapılan ihracatlarda ürünler Türkiye’ye girerken yüzde 60’lara varan vergiler uygulanıyordu, şimdi bu yüzde 30’a düşürüldü. Temennimiz bunun tamamen kaldırılması ve Türkiye ile KKTC arasında Gümrük Birliği Anlaşması’nın yapılmasıdır." dedi.

Bu konuda Türkiye'nin sıkıntılarının olduğunu bildiklerini, özellikle Avrupa Birliği’nin Türkiye'ye bu konuda bir baskısının olduğunu kaydeden Arıklı, "Yoksa biz çoktan bu Gümrük Birliği Anlaşması’nı imzalardık. Ama değişik isimlerle değişik şekillerde bunu yapmak mümkün. Türkiye ile KKTC'nin ekonomik entegrasyonunu sağlamak başlıca görevimiz olmalı. Bunun için de aradaki gümrük duvarlarının tamamen kaldırılması en büyük hedefimiz." ifadelerini kullandı.

'GÜZEL BİR AÇILIM'

Arıklı, sonuçta yeni anlaşmada gümrüğün sıfırlanmadığını, AB seviyesine çekildiğini belirterek, PTT AVM'nin uygulamış olduğu sanal market projesine değindi.

Projeyi çok ciddiye aldıklarını ve KKTC'de ev kadınlarını kooperatif ve atölyelerde bir araya getirip el emeği göz nuru ürünler üretmesini sağlamaya çalıştıklarını kaydeden Arıklı, bunları da PTT AVM yoluyla hem Türkiye hem Avrupa hem de Kıbrıslı yurttaşların yoğun yaşadığı Kanada, İngiltere, Avustralya gibi ülkelerde pazarlamaya çalışacaklarını söyledi.

Erhan Arıklı, "Bunlar e-ticaretin bir bölümüdür ve rakamlar da çok büyük rakamlar değil. Dolayısıyla bu uygulama PTT AVM projesini de yakından ilgilendiriyor." diyerek, Ankara merkezine teşekkürlerini ifade etti ve "Bizim için güzel bir açılım olacak. E-ticaretle başladı, inşallah diğer kalemlerde de tamamen kaldırılana kadar bu süreç gider." diye konuştu.